Amasya yöresine ait düğün adetleri ve gelenekleri, evlilik sürecinin farklı aşamalarında çeşitli ritüelleri içerir. İşte Amasya’da yaygın olarak görülen bazı düğün gelenekleri:
Düğün Öncesi Hazırlıklar:
- Düğün Kahyası ve Yiğitbaşı: Düğün işlerini organize etmek için tecrübeli bir kişi olan “düğün kahyası” ve gençleri yönlendiren “yiğitbaşı” belirlenir.
- Bayrak Dikme: Düğün evini belli etmek amacıyla düğünden birkaç gün önce damat evine bayrak dikilir.
- Danışık Yedirme: Düğüne gelen misafirlere düğün öncesinde yemek ikram edilir.
- Dolma Dürme/Dolma Gecesi: Düğünden bir gün önce, kadınlar bir araya gelerek düğün yemeği için dolma sararlar. Bu etkinliğe katılanlar genellikle eli boş gelmez, aşlık veya bulgur gibi malzemeler getirirler.
- Çeyiz Asma: Özellikle Taşova ilçesinde görülen bu gelenekte, gelin adayının hazırladığı çeyizler düğünden önce sergilenir. Bu sergileme birkaç gün sürebilir ve gelinin el emeği göz nuru eserleri köylülerin beğenisine sunulur.
Düğün Sırasındaki Gelenekler:
- Kına Gecesi: Cumartesi akşamı kız evinde kına gecesi yapılır. Gelinin annesi tarafından hazırlanan kına, mumlarla süslenmiş bir tepsi içinde getirilir. Geline kına seti giydirilir ve kına türküleri eşliğinde duygusal anlar yaşanır. Gelinin avucuna altın konularak kına yakılır. Damat ve sağdıç da kına almaya gelirler. Kına tepsisi, sağdıca belli bir bahşiş karşılığında satılır, sağdıç da damada daha yüksek bir fiyata satar. Damada kına yakılırken, bekar gençler kınayı ilk almak için yarışır, ilk alanın evleneceğine inanılır. Gelinin ayakkabısının altına bekar kızların isimleri yazılır ve kimin ismi silinirse onun evleneceğine inanılır.
- Gelin Alma: Pazar günü gelin almak için gelin arabası süslenir ve konvoy halinde gelin evine gidilir. Kız evi, gelen araçlara yemeni, şifon veya havlu gibi hediyelikler takar. Genç kızlar kapıyı kapatarak bahşiş isterler ve gelin sandığının üzerine oturarak bahşiş alırlar. Gelin çeyizi taşınırken alınan “müjde yastığı” damat evine getirilerek kaynanaya bahşiş karşılığında verilir. Gelinin beline erkek kardeşi tarafından kırmızı “kardeş kuşağı” bağlanır. Gelin, yakınlarıyla vedalaştıktan sonra babası tarafından gelin alıcılara teslim edilir ve dualar okunur.
- Geline Yapılan Ritüeller: Gelin, damat evine getirildikten sonra kayınbaba bahşiş vermeden arabadan inmez. Eve girerken damat yüksek bir yerden gelinin üzerine çerez ve bozuk para serper veya kaynana içinde bozuk para olan bir çömleği kırar. Gelin, kuzu postuna bastırılır ve eline verilen yağı kapı eşiğine sürer. Ayağının altına demir leğen konulur.
- Gelin Oturtma: Gelin eve girdikten sonra, kendi çeyiz sandığının üzerine kıbleye doğru oturtulur ve kaynanaya, görümcelere ve orada bulunanlara şeker verir.
- Takı Töreni: Düğün sırasında gelin ve damada takı takılır.
Diğer Gelenekler:
- Eksik Görme: Nişanlılık döneminde gelin adayı, annesiyle birlikte damat evi tarafından alışverişe götürülür. Bu alışverişte nişan kıyafeti, gelinlik ve bazı hediyelikler alınır.
- Çeyiz Serme: Gelinin hazırladığı çeyizler, düğünden birkaç gün önce damat evine getirilir ve gelin tarafından sergilenir. Oğlan evi, çeyiz sermeye gelenlere yemek ve çay ikram eder.
- Damat Hamamı: Cumartesi sabahı, gelinin arkadaşları ve akrabalarıyla birlikte gelin hamamı yapılır. Akşam ise damat ve arkadaşları için damat hamamı düzenlenir.
Amasya düğünleri, geleneksel ve modern unsurları bir arada barındıran, coşkulu ve unutulmaz etkinliklerdir. Yöresel adetler, düğünlere ayrı bir renk ve anlam katar.
Gelin Alma İçin Davul Zurna Kiralama
Davullu zurnalı gelin alma eğlencesi için 0543 854 17 27 numaralı davulcu telefonunu ya da 0541 925 26 25 numaralı zurnacı telefonunu arayabilirsiniz. Farklı şehirlerde davul zurna ekiplerimiz ve davul zurna kiralama hizmetimiz vardır.
Bando Müzik Ekibi Kiralama
Bando ekibi ile gelin alma, düğün salonu önünde konukları karşılama ya da pasta kesiminde canlı müzik ile eğlence katmak için 0543 854 17 27 numaralı telefonu arayabilirsiniz.
Amasya Yöresi Davullu Zurnalı Gelin Alma Adetleri ve Gelenekleri
Amasya yöresinde davullu zurnalı gelin alma, düğün töreninin önemli ve coşkulu bir parçasıdır. İşte Amasya yöresine özgü davullu zurnalı gelin alma adetleri ve gelenekleri:
Gelin Almaya Hazırlık:
- Gelin Arabasının Süslenmesi: Gelin için özel olarak hazırlanan araba, çiçekler, kurdeleler ve balonlarla süslenir.
- Damat Tarafının Toplanması: Damat, akrabaları, arkadaşları ve diğer davetliler damat evinde toplanır.
- Davul ve Zurna Ekibinin Hazırlanması: Düğünün olmazsa olmazı olan davul ve zurna ekibi hazır bulunur.
Gelin Evine Gidiş:
- Alayın Yola Çıkması: Damat ve beraberindekiler, davul zurna eşliğinde gelin evine doğru konvoy halinde yola çıkarlar.
Gelin Evinde Yaşananlar:
- Kapı Tutma: Damat ve beraberindekiler gelin evine geldiğinde, genç kızlar kapıyı kapatarak bahşiş isterler.
- Gelin Sandığının Üzerine Oturma: Genç kızlar, gelin sandığının üzerine oturarak bahşiş alırlar.
- Gelinin Çıkartılması: Gelin, yakın akrabaları tarafından evden çıkarılır.
- Müjde Yastığı: Gelin çeyizi taşınırken alınan “müjde yastığı” damat evine getirilerek kaynanaya bahşiş karşılığında verilir.
- Kardeş Kuşağı: Gelinin beline erkek kardeşi tarafından kırmızı “kardeş kuşağı” bağlanır.
- Vedalaşma: Gelin, yakınlarıyla vedalaşır.
- Gelinin Teslim Edilmesi: Gelin, babası tarafından gelin alıcılara teslim edilir ve dualar okunur.
Gelinle Birlikte Gidenler:
- Gelinle birlikte genellikle yakın akrabaları ve arkadaşları da damat evine giderler.
Damat Evine Varış ve Sonrası:
- Karşılama: Gelin, damat evine getirilir.
- Arabadan İndirme: Kayınbaba, bahşiş vermeden gelini arabadan indirmez.
- Eve Giriş Ritüelleri:
- Damat, yüksek bir yerden gelinin üzerine çerez ve bozuk para serper.
- Kaynana, içinde bozuk para olan bir çömleği kırar.
- Gelin, kuzu postuna bastırılır.
- Gelin, eline verilen yağı kapı eşiğine sürer.
- Gelin Oturtma: Gelin, kendi çeyiz sandığının üzerine kıbleye doğru oturtulur ve kaynanaya, görümcelere ve orada bulunanlara şeker verir.
- Takı Töreni: Düğün sırasında gelin ve damada takı takılır.
Davullu zurnalı gelin alma töreni, Amasya düğünlerinin önemli bir parçasıdır ve yörenin geleneksel yapısını yansıtır. Bu gelenekler, düğün sürecine renk ve anlam katar.
Amasya Yöresi Kına Gecesi Adetleri ve Gelenekleri
Amasya yöresine ait kına gecesi adetleri ve gelenekleri, düğün öncesi önemli bir ritüel olup, hem hüzün hem de sevinci bir arada barındırır. İşte Amasya’da yaygın olarak görülen kına gecesi adetlerinden bazıları:
- Kına Gecesinin Zamanı ve Mekanı: Genellikle düğünden bir gün önce, Cumartesi akşamı kız evinde düzenlenir.
- Davetliler: Kına gecesine genellikle gelinin kadın akrabaları, arkadaşları ve damat tarafından da bazı kadınlar davet edilir.
- Hazırlıklar: Kına gecesi için kına, kına tepsisi, mumlar, kına örtüsü, bindallı veya özel bir elbise gibi malzemeler hazırlanır. Ayrıca davetlilere ikram edilecek yiyecek ve içecekler de ayarlanır.
- Gelin ve Kıyafetleri: Gelin, kına gecesinde genellikle yöresel bir kıyafet olan bindallı giyer. Bindallı, kadife kumaştan yapılmış, sırma işlemeli, kırmızı veya bordo renkli bir elbisedir. Başına da kırmızı bir örtü örtülür.
- Kına Tepsisi ve Alayı: Kına, gelinin annesi tarafından hazırlanır ve mumlarla süslenmiş bir tepsi içinde getirilir. Kına tepsisi, genç kızlar tarafından ilahiler ve türküler eşliğinde gelinin bulunduğu yere getirilir.
- Kına Yakma Töreni: Kına yakma töreni, kına gecesinin en önemli ritüelidir. Gelin bir sandalyeye oturtulur ve başına kırmızı bir örtü örtülür. Gelinin etrafında toplanan kadınlar, hüzünlü kına türküleri söylerler. Kına, genellikle gelinin avucuna, mutlu bir evliliği olan bir kadın (genellikle kayınvalide veya bir aile büyüğü) tarafından yakılır. Kına yakılırken gelinin ağlaması beklenir, bu ayrılığın hüznünü simgeler.
- Altın Koyma: Kına yakılırken, gelinin avucuna kınanın içine bir altın konulması adettendir.
- Kına Dağıtımı: Kına yakıldıktan sonra, kalan kına davetlilere küçük keseler içinde dağıtılır.
- Damat ve Sağdıcın Katılımı: Damat ve sağdıç da kına gecesine gelirler.
- Kına Tepsisinin Satışı: Kına tepsisi, sağdıca belli bir bahşiş karşılığında satılır. Sağdıç da bu tepsiyi damada daha yüksek bir fiyata satar.
- Damat ve Bekar Gençlere Kına Yakılması: Damada da kına yakılırken, bekar gençler kınayı ilk almak için yarışır. İlk alanın evleneceğine inanılır.
- Ayakkabı Altına İsim Yazma: Gelinin ayakkabısının altına bekar kızların isimleri yazılır ve kimin ismi silinirse onun evleneceğine inanılır.
Bu gelenekler, Amasya yöresinin zengin kültürel mirasının bir parçasıdır ve günümüzde de yaşatılmaya devam etmektedir. Kına gecesi, gelinin baba evinde geçirdiği son anlamlı gecelerden biridir ve duygusal anların yanı sıra eğlenceli ritüelleri de içerir.
Amasya Yöresi Çeyiz Serme Adetleri ve Gelenekleri
Amasya yöresinde çeyiz serme geleneği, düğün öncesinde gelinin ailesi tarafından hazırlanan çeyiz eşyalarının sergilenmesi adetidir. Bu gelenek, hem gelinin ailesinin imkanlarını ve el becerilerini gösterme amacı taşır hem de akrabaların ve komşuların gelini ve ailesini tanımasına vesile olur. İşte Amasya yöresine özgü çeyiz serme adetleri ve gelenekleri:
Çeyiz Hazırlığı:
- Amasya’da kız çocuklarının çeyiz hazırlığına genellikle erken yaşlarda başlanır. Anne, baba ve diğer akrabalar, el emeği göz nuru işlemeler, danteller, örgüler ve çeşitli ev tekstili ürünleri hazırlarlar.
- Sandıklar, yorganlar, yastıklar, çarşaflar, havlular, mutfak eşyaları, giysiler ve takılar çeyizin önemli parçalarıdır.
- Özellikle Taşova ilçesinde, gelinin hazırladığı çeyizler düğünden önce sergilenir. Bu sergileme birkaç gün sürebilir ve gelinin el emeği göz nuru eserleri köylülerin beğenisine sunulur.
Çeyizin Götürülmesi:
- Çeyiz, düğünden birkaç gün önce gelin evinden alınarak damat evine götürülür. Bu iş genellikle gençler ve erkek akrabalar tarafından yapılır.
- Çeyiz sandıkları ve diğer eşyalar, araçlarla taşınır.
Çeyizin Sergilenmesi:
- Çeyiz serme işlemi genellikle düğünden bir gün önce veya düğün sabahı damat evinde yapılır.
- Çeyiz eşyaları, damat evinin uygun bir odasında veya avlusunda sergilenir. Yatak odası takımları yatakların üzerine serilir, diğer tekstil ürünleri özenle katlanarak veya asılarak gösterilir. Mutfak eşyaları ve diğer ev gereçleri de düzenli bir şekilde yerleştirilir.
- Çeyiz serme törenine genellikle kadınlar katılır. Gelinin annesi, kız kardeşleri, teyzeleri, halaları ve komşu kadınlar çeyizi görmeye gelirler.
- Çeyiz serilirken, eşyaların kalitesi, işçiliği ve miktarı hakkında konuşulur. Amaç, gelini ve ailesini övmek ve takdir etmektir.
- Çeyiz görmeye gelen misafirlere çeşitli ikramlarda bulunulur.
Çeyiz Serme Adetleri:
- Çeyiz Asma: Özellikle Taşova’da yaygın olan bu gelenekte, gelinin hazırladığı çeyizler iplere asılarak sergilenir.
- Yüksek Yere Serme: Çeyiz eşyalarının yüksek bir yere serilmesi, gelinin ailesinin gururunu ve cömertliğini gösterme amacı taşır.
- Örtü Kullanma: Bazı yörelerde, çeyiz serilirken bazı özel örtüler kullanılır. Bu örtüler, eşyaların üzerini kapatmak veya süslemek için kullanılabilir.
- Gelin ve Damadın Gelmesi: Çeyiz serildikten sonra, gelin ve damat da çeyizi görmeye gelirler. Gelin, kendi hazırladığı el işlerini gururla gösterir.
- Hediyeler: Çeyiz görmeye gelen misafirler, geline veya damada küçük hediyeler getirebilirler.
Günümüzde Çeyiz Serme:
- Günümüzde çeyiz serme geleneği, bazı değişikliklere uğramış olsa da hala yaygın olarak devam etmektedir.
- Hazır eşyaların ve modern ev tekstili ürünlerinin çeyizlerdeki payı artmıştır.
- Çeyiz serme törenleri daha sadeleşebilirken, bazı aileler hala geleneksel usullere bağlı kalmaktadır.
Amasya yöresinde çeyiz serme, sadece eşyaların sergilenmesi değil, aynı zamanda sosyal bir etkileşim ve dayanışma platformudur. Bu gelenek, aile bağlarını güçlendirir, komşuluk ilişkilerini pekiştirir ve kültürel değerlerin aktarılmasına katkıda bulunur.
Amasya Yöresi Söz Kesme ve Nişan Adetleri ve Gelenekleri
Amasya yöresinde söz kesme ve nişan törenleri, evlilik sürecinin önemli adımlarıdır ve kendine özgü gelenekleri barındırır. İşte Amasya yöresine ait söz kesme ve nişan adetlerinden bazıları:
Söz Kesme:
- Kız İsteme Sonrası: Oğlan tarafının kız isteme merasimi olumlu sonuçlandıktan sonra, söz kesme töreni için hazırlıklar başlar.
- Davet: Oğlan tarafı, aile büyükleri ve yakın akrabalarıyla birlikte kız evine gider.
- Yüzüklerin Takılması: Söz kesme töreninde, aile büyükleri tarafından genç çiftin yüzükleri takılır. Bu, evlilik kararının ilk resmi adımıdır.
- Nişan ve Düğün Tarihlerinin Konuşulması: Söz kesimi sırasında, nişan ve düğün tarihleri gibi konular da konuşulur ve karara bağlanır.
- Şerbet veya Lokum İkramı: Törenin sonunda, tatlı bir başlangıç olması dileğiyle şerbet içilir veya lokum yenir.
- Eksik Görme (Alışveriş): Nişan öncesinde, gelin adayı annesiyle birlikte damat evi tarafından alışverişe götürülür. Bu alışverişte nişan kıyafeti, gelinlik ve bazı hediyelikler alınır.
Nişan:
- Mekan: Nişan töreni genellikle kız evinde yapılırken, günümüzde düğün salonları gibi farklı mekanlar da tercih edilebilmektedir.
- Davet: Nişan töreni için akrabalar, komşular ve arkadaşlar davet edilir. Davet için “okuyucu” adı verilen bir kişi görevlendirilir ve davetlilere “mum” denilen şeker veya davetiye verilir.
- Kına Gecesi: Nişan töreninden bir gün önce, kız evinde kına gecesi düzenlenir.
- Nişan Töreni: Nişan töreninde yüzükler takılır ve kurdele kesilir. Aile büyükleri tarafından genç çifte nasihatler verilir. Takı töreni yapılır, davetliler genç çifte çeşitli hediyeler takarlar.
- Eğlence: Nişan töreninde yöresel müzikler çalınır, halaylar çekilir ve çeşitli oyunlar oynanır.
- Nişan Yemeği: Davetlilere yemek ikram edilir.
Amasya Yöresine Özgü Ek Gelenekler:
- Gelin Hamamı: Nişan töreninden önce, gelin ve arkadaşları için gelin hamamı düzenlenir.
- Sağdıç: Gelin ve damadın düğün boyunca her işini takip eden tecrübeli bir kişi seçilir.
- Nişan Bohçası (Karşılıklı): Nişan töreninde, aileler arasında karşılıklı olarak bohçalar verilir. Bu bohçalarda çeşitli hediyelik eşyalar bulunur.
- Bayram ve Hıdırellez Hediyeleri: Nişanlılık süresince, bayram ve hıdırellez gibi özel günlerde oğlan tarafı geline çeşitli hediyeler alır.
Bu adetler ve gelenekler, Amasya yöresinin kültürel zenginliğini yansıtır ve günümüzde de bazı değişikliklerle devam etmektedir. Özellikle modernleşmenin etkisiyle bazı geleneklerin uygulama şeklinde farklılıklar görülebilir.
Amasya Yöresi Kız İsteme Adetleri ve Gelenekleri
Amasya yöresinde kız isteme adetleri ve gelenekleri, evlilik sürecinin ilk ve önemli adımlarından biridir. Bu gelenekler, saygı, nezaket ve aile büyüklerinin rızasını alma üzerine kuruludur. İşte Amasya yöresine özgü kız isteme adetlerinden bazıları:
1. Dünür Gönderme (Ağız Yoklama):
- Oğlan tarafı, kız tarafına ilk olarak “dünür” adı verilen birkaç saygın ve tecrübeli kişiyi gönderir. Bu ilk ziyaret, niyetin nazikçe belirtildiği ve kız tarafının ilk tepkisinin ölçüldüğü bir “ağız yoklama” aşamasıdır.
- Dünürler, genellikle yaşlı ve sözü dinlenen akrabalardan veya köyün ileri gelenlerinden seçilir.
- Bu ziyarette, evlilik konusundaki niyetler dolaylı yollarla ifade edilir ve hemen kesin bir cevap beklenmez. Aileler birbirlerini tanıma fırsatı da bulurlar.
- Kız tarafı, bu ilk ziyarette genellikle düşünmek ve istişare etmek için zaman ister.
2. Resmi İsteme:
- Kız tarafının olumlu sinyaller vermesi üzerine, oğlan tarafı daha kalabalık bir şekilde tekrar kız evine gider. Bu ziyarette oğlanın anne, baba, dede, nine gibi aile büyükleri ve yakın akrabaları bulunur.
- Resmi isteme merasimi bu ziyarette gerçekleşir. Oğlanın babası veya en yaşlı aile büyüğü, Allah’ın emri ve peygamberin sünnetiyle kızı ister.
- İsteme sırasında kahve ikramı önemli bir ritüeldir. Geline kahveyi hazırlama görevi verilir. Kahvenin tadı (örneğin, tuzlu yapılması) gelinin isteksizliğini veya nazını göstermek amacıyla yapılmış olabilir.
3. Söz Kesme:
- Kız tarafının olumlu yanıt vermesiyle birlikte “söz kesme” merasimi yapılır. Bu, evlilik kararının aileler arasında resmileştiği andır.
- Söz kesimi sırasında aile büyükleri konuşmalar yapar, hayırlı dileklerde bulunur ve evliliğin temelleri atılır.
- Genellikle bu aşamada küçük bir nişan töreni gibi yüzükler takılabilir veya sadece söz yüzükleri takılır.
- Oğlan tarafı, kız tarafına “söz bohçası” getirir. Bu bohçada genellikle kıyafet, takı (altın bilezik, yüzük vb.), kozmetik ürünleri ve tatlılar bulunur. Kız tarafı da oğlan tarafına benzer hediyeler hazırlar.
4. Nişan ve Düğün Tarihlerinin Konuşulması:
- Söz kesimi sırasında, nişan ve düğün tarihleri gibi konular da konuşulur ve karara bağlanır.
5. Geleneksel İkramlar ve Sohbetler:
- Kız isteme merasimleri genellikle sıcak ve samimi bir ortamda geçer.
- Misafirlere çeşitli ikramlarda bulunulur. Tatlılar (baklava, sütlaç vb.), tuzlular ve içecekler (şerbet, çay vb.) olmazsa olmazlardandır.
- Aileler birbirleriyle tanışır, sohbet eder ve kaynaşırlar.
Amasya Yöresine Özgü Ek Gelenekler:
- Helva İkramı: Bazı köylerde, kız isteme merasiminde misafirlere özel olarak yapılmış helva ikram edilir.
- Tepsi Gönderme: Oğlan tarafı, kız tarafına tatlılar, meyveler ve çeşitli hediyelerin bulunduğu süslü bir tepsi gönderebilir.
- Kızın Fikrini Alma: Günümüzde daha yaygın hale gelmekle birlikte, geleneksel olarak kızın fikri aile büyükleri tarafından dolaylı yollarla öğrenilmeye çalışılır. Ancak artık kızın doğrudan onayı alınması daha önemlidir.
Önemli Notlar ve Gelenekler:
- Amasya yöresinde aile bağları çok güçlüdür ve bu tür önemli kararlarda aile büyüklerinin sözü ve onayı büyük önem taşır.
- Saygı ve nezaket, kız isteme sürecinde ön plandadır. Her iki taraf da birbirine karşı saygılı ve nazik davranmaya özen gösterir.
- Geleneksel kıyafetler ve adetler bazı aileler tarafından hala yaşatılmaktadır.
- Kız isteme merasimi, sadece iki gencin değil, iki ailenin de kaynaşması ve tanışması için önemli bir fırsattır.
Bu gelenekler, Amasya yöresinin zengin kültürel mirasının bir parçasıdır ve günümüzde de büyük ölçüde devam etmektedir. Ancak bazı modernleşmelerle birlikte, bazı uygulamalarda değişiklikler görülebilir. Örneğin, ilk dünürlük ziyaretinin daha samimi bir tanışma şeklinde geçmesi gibi.
Gelin Alma İçin Davul Zurna Kiralama
Davullu zurnalı gelin alma eğlencesi için 0543 854 17 27 numaralı davulcu telefonunu ya da 0541 925 26 25 numaralı zurnacı telefonunu arayabilirsiniz. Farklı şehirlerde davul zurna ekiplerimiz ve davul zurna kiralama hizmetimiz vardır.
Bando Müzik Ekibi Kiralama
Bando ekibi ile gelin alma, düğün salonu önünde konukları karşılama ya da pasta kesiminde canlı müzik ile eğlence katmak için 0543 854 17 27 numaralı telefonu arayabilirsiniz.
